Göz tembelliği (Ambliyopi) nedir ?

Bazen bir gözünde bant olan gözlük kullanan bir çocuk görürsünüz ve nedenini merak edersiniz. Bu çocuklar göz tembelliğinin tedavisi için bu şekilde dolaşan çocuklardır. Çocuğun normal görme duyusunun gelişimi sürecindeki anormallikler sebebiyle görmesinin azalması “göz tembelliği” olarak adlandırılır. Göz tembelliğinde genellikle tek göz etkilense de, bazen iki gözde de sorun yaşanabilir. Göz tembelliği tedavi edilmemesi durumunda, görme kaybı ilerleyebilir. Göz tembelliği, göz bantları ile olduğu gibi, göz damlaları, lensler ve bazen de cerrahi tedavi ile düzeltilebilir.

Göz tembelliğinin sebepleri nelerdir ?

Şaşılık: Göz tembelliğinin en sık görülen nedenlerinin başında gelen şaşılık, gözlere normal pozisyonunu veren kaslardaki bir dengesizlik nedeniyle ortaya çıkar.

Bu dengesizlik gözün içeri veya dışarı doğru kaymasına sebep olur ve iki gözün koordine bir şekilde hareket etmesini engeller. Kayan göz nedeniyle bir cisme bakıldığında, çift görülür. Çift görmenin ortadan kaldırılması için kayan gözün gördüğü görüntü yok farz edilir. Tek gözü ile görmeye yönelen kişinin kayan gözündeki görme oranı düşmeye başlar. Böylece göz tembelliği gelişir.

Gözdeki kırma kusurları: Yakını veya uzağı görememe ya da astigmatizm gibi göz bozuklukları, görmeyi azaltır. Bu sebeple, görme için bozukluğun bulunduğu göz kullanılmamaya başlar. Kullanılmayan gözde zamanla görme oranı azalır ve göz tembelliği gelişir.

Çeşitli göz hastalıkları: Gözlerde bulunan katarakt, göz kapağında düşüklük gibi çeşitli durumlar da o gözün kullanımını kısıtlayarak göz tembelliği gelişmesine yol açabilir.

Genetik sebepler: Ailesinde göz tembelliği veya çeşitli göz rahatsızlıkları bulunan çocuklarda göz tembelliği gelişme riski daha fazladır.

Göz tembelliğinin sonucu nedir ?

Göz tembelliği bulunan kişiler tedavi edilmezse, o göz görme kabiliyetini tamamiyle kaybedebilir.

Göz tembelliği teşhisi nasıl konur ?

Göz hastalıkları uzmanı tarafından yapılacak olan bir göz muayenesi ile göz tembelliği teşhis edilebilir.

Yeni doğan bebeklerde katarakt bulunup bulunmadığı, daha ileri yaşlarda gözlerin şaşılık açısından muayenesi ve göze yaptırılacak bazı hareketler teşhise yardımcı olur.

Göz tembelliği nasıl tedavi edilir ?

Tedavide başarı sağlanması için göz tembelliğinin erken yaşlarda teşhis edilip tedavisinin de mümkün olduğu kadar erken başlaması gerekir. Göz tembelliğinin sebebine ve ne kadar ileri olduğuna bağlı olarak aşağıdaki uygulamalar yapılır:

Gözlük veya lens kullanımı: Miyopi, hipermetropi veya astigmatizm gibi görme kusurlarının düzeltilmesi için doktorunuz tarafından gözlük kullanımı önerilebilir.

Göz bantları: Zayıf olan gözü çalıştırmak için, sağlam olan göz bir bant ile kapatılabilir. Günde 6 saat kadar takılan bantlar çoğu çocuğun göz tembelliğinden kurtulmasını sağlar.

Göz damlaları: Sağlam göze damlatılan bazı damlalar görmenin bulanıklaşmasına yol açar. Böylece, göz tembelliği bulunan göz ile görmeye çalışılır ve iyileşme sağlanır. Göz bantı kullanmak istemeyenler için bir seçenek olabilir.

Cerrahi tedavi: Bazı durumlarda kaymış gözler için cerrahi tedavi uygulamak gerekebilir.

Görsel terapi: İki gözün eşzamanlı olarak kullanılması sağlayan uygulamalardır.

Göz tembelliğinin aileler tarafından tespit edilmesi, gözlerde bir kayma veya görülebilen bir anormallik olmadığı sürece, oldukça zordur. Bu sebeple özellikle çocuklar herhangi bir göz bozukluğu ya da olası bir göz tembelliği açısından düzenli olarak bir göz hekimine muayene ettirilmelidir.