İşitme Engellilere Nasıl Eğitim Verilir?

İletişim insan hayatındaki en önemli şeylerden biridir. Bütün canlılar kendi türleri arasında temel bir iletişim sistemi vardır ve canlıların hayatlarında önemli bir yeri vardır. Kendi aralarındaki iletişim sayesinde korunma, güvenlik, beslenme gibi hayati aktivitelerini daha kolay gerçekleştirebilir. Canlılarda iletişim belli belirsiz ses veya seslerle sağlanır. Bu sesler insanlarda zamanla mantıksal çerçevedeki kalıplara dönüşmüşlerdir. Fakat iletişim sadece seslerle sağlanmaz. İletişimde sağlamak için kullanılan pek çok yöntem vardır. Lakin en yaygın yöntem sağlıklı bireyler ve canlılar için ses ile iletişimdir. Peki işitme engellilere eğitim nasıl verir bunu açıklayacağız.

İşitme Engelliler Nasıl İletişim Kurar?

• Eğitim için öncelik olan husus iletişimdir. İşitme engellilere eğitim için iletişim sağlanması gerekir.
• İletişim için birçok farklı yöntem olsa da en yaygın olan yöntem seslerle konuşarak iletişimdir. Konuşarak iletişim için de ağız ve kulak olmak üzere 2 önemli unsur söz konusudur.
• Bir organ sesleri çıkartmamıza yararken diğeri de bu sesleri duymamızı sağlar. Bu organlardan birinde bir sorun olduğu zaman iletişim bir miktar daha zorlaşır. Fakat asla ‘’bir daha iletişim kurulamaz’’ seviyesinde değildir.
• İletişim birçok şekilde devam edebilir. Bu noktada ise özel eğitim yöntemleri devreye girmektedir. İşitme engelli bireyler için iletişim, öğrenim ve gündelik hayatlarının devamını sağlayabilmeleri adına birden fazla eğitim yöntemi vardır.
• Doğuştan duyma engeli olan bireyler ya da daha sonradan duyma kaybı yaşamış bireylerin hem iletişimleri hem de eğitim öğrenim gibi duyma kaybından dolayı oluşacak problemlerini çözülmektedir

İşitme Engellilerin Eğitimlerinde Kullanılan Yöntemler

İşitme engellilerde eğitim için öncelikle işitme sorununu ortadan kaldıran eğitimler verilir. İşitme engelli bireylere en temel iletişimden, kaba tabiriyle derdini anlatacak kadar iletişim, akademik hayata, kitap yazmaya, çıkıp eğitim konuşmaları yapmaya ve şu an için olmasa da devletler yönetmeye kadar birçok imkan tanıyacak şekilde eğitim yöntemi vardır. Bu yöntemlerden bazıları sınırlı olsa da temel iletişim için yeterli olsa da aslında bir bütün oluşturdukları zaman işitme engelli birini devlet yönetimine ve büyük topluluklara hitap edecek seviyeye getirmektedir.

Sözel İletişim Yöntemi (Oral)

Bu yöntemin asıl dayanağı duyma engeli olan bireylerin duyma engeli olmayanların dünyasının iletişimini anlamasını sağlamaktır. Yani kullanılan dili öğrenmesini sağlamaktadır. İşitme cihazı ile duyması sağlanabileceği gibi  bazı durumlarda işitme cihazı yeterli olmaz. İnsan gelişen bir varlık olduğu için eğitim almaması durumunda tam olarak zihinsel gelişim sağlanmaz. Hem normal gündelik yaşamının devamı için hem de zihinsel gelişimini tamamlamak için önem arz eder. İşitme kaybı olan bireyde eğitim yaş gruplarına göre ayrılır.

Oral İletişim Yöntemi Dudak Okuma

Bu yöntemde asıl amaç dudak okumasını sağlamak ve konuşmasını sağlamaktır. İşitme engellilere eğitim verirken dudak okuma yöntemi çok tercih edilir. Bu sayede işaret dili bilinmeye ortamda eğitim alabilir. İşaretlerle yer verilmez, çünkü işaretle yer verilir ise konuşma güçleşir. Buradaki temel maç anadilini öğrenilmesidir. Bu sayede içerisinde yaşadığı dünyayı algılayabilir. Çocuklarda dil öğrenimi diğer yaşıtlarına göre geç olsa da konuşması sağlanır. Dudak okuma yöntemi için bulunması gereken beceriler ise;

• Gözle ilgili herhangi bir sorunun olmaması,
• Dilin dudak okumaya uygun olması,
• Soyut kavramlardan önce somut nesnelerin öğretilmesi gerekir.

İşaretler Dili Öğrenme (Manuel)

İleri işitme kaybı olan çocuklarda veya yetişkinliklerde, harfleri, nesneleri, duyguları belirli semboller ile öğrenmesi sağlanır.  İşaret dilinin kendine has bir alfabesi vardır. Parmak, kol, el hareketlerinin durumuna göre okunur ve anlatılır. İşitme engellere eğitim için çeşitli işaret dili alfabeleri mevcuttur.

Parmak alfabesi: Belirli bir dilin alfabesini işitme engelli bireylerin havaya çizerek veya parmakları işe göstererek kendini anlatmasıdır. Bu işaret dili için alfabenin parmaklar ile ifade edilebilir olması gerekir. Ayrıca alfabenin bilinmesi gerekir.

Belgili İşaret dili: İşitme engelli olan bireylerin, harfleri veya nesneleri özel alfabe ile gösterilmesi gerekir. Kendine has bir grameri alfabesi vardır. Her ses için özel harf vardır.

İşitme engelli eğitim vermek için çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler engelli bireye veya eğitim verecek kişinin yeterliğine göre değişir.